Ἡ ἐκκοσμίκευση τῶν χριστιανῶν.Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

Ἀκοῦστε τήν ὁμιλία ἐδῶ: 

«Ἡ ἐκκοσμίκευση τῶν χριστιανῶν»

Μᾶς λέει ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ ὅτι «ὁ κόσμος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται» (Α΄Ἰω. 5,17) καί «ὅστις βουληθεῖ εἶναι φίλος τοῦ κόσμου, ἐχθρός τοῦ Θεοῦ καθίσταται» (Ἰακ. 4,4). Τί σημαίνει «ὁ κόσμος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται»; Σημαίνει ὅτι ἡ βάση τοῦ κόσμου, τοῦ κοσμικοῦ φρονήματος, εἶναι ὁ πονηρός, ὁ διάβολος.

Τά ἰδανικά τοῦ κόσμου, οἱ στόχοι καί οἱ ἐπιδιώξεις δηλαδή τοῦ κοσμικοῦ ἀνθρώπου εἶναι τρεῖς:

- Πρῶτον ἡ ὕλη, δηλαδή τά ὑλικά ἀγαθά, τά χρήματα καί γενικά οἱ ὑλικές ἀξίες.

- Δεύτερον οἱ σωματικές ἡδονές, δηλαδή ἡ ἀπόλαυση τοῦ σώματος καί τῶν αἰσθήσεων, ἡ ξεκούραση τοῦ σώματος, ἡ ζωή χωρίς κόπο καί ἡ ἀναζήτηση τῆς εὐδαιμονίας καί τῆς καλῆς ζωῆς.

- Τρίτον ἡ δόξα πού ἔρχεται ἀπό τούς ἀνθρώπους, τό νά ἔχουμε ἕνα καλό ὄνομα στήν κοινωνία, νά ἔχουμε τήν ἀγάπη, τήν ἐκτίμηση, τήν ἀναγνώριση, τόν ἔπαινο, τά ‘μπράβο’ ἀπό τούς ἄλλους ἀνθρώπους, τό νά μή μᾶς κατηγοροῦν, νά μή μᾶς ἀδικοῦν καί γενικῶς νά μή μᾶς δυσκολεύουν.

Αὐτά εἶναι τά τρία συστατικά τοῦ κοσμικοῦ πνεύματος καί φρονήματος. Ὁ ἄνθρωπος πού ἔχει αὐτά τά συστατικά καί δέν τά ἀποδοκιμάζει, δέν τά καταπολεμάει, δέν μπορεῖ νά εἶναι Χριστιανός. Οἱ τρεῖς αὐτές ἄρρωστες ἀγάπες ὑπάρχουν σέ κάθε ἄνθρωπο πού γεννιέται στή γῆ. Ὁ Χριστός μας γι’ αὐτό ἦρθε στή γῆ, γιά νά λύσει τά ἔργα τοῦ διαβόλου. Γιατί πίσω ἀπό αὐτές τίς ἄρρωστες ἀγάπες κρύβεται ὁ διάβολος, ὁ ὁποῖος ἔχει χτίσει μέσα στόν ἄνθρωπο ἕνα τέτοιο ἐργαστήριο, πού κάνει τόν ἄνθρωπο νά ἐργάζεται αὐτά τά πάθη τῆς φιλαργυρίας, τῆς φιληδονίας καί τῆς φιλοδοξίας.

Ἄν λοιπόν ἡ Ἐκκλησία δέν κάνει αὐτό τό ἔργο, δέν προσπαθήσει νά θεραπεύσει τόν ἄνθρωπο, τότε καί ἡ Ἐκκλησία δέν λειτουργεῖ σωστά. Ἄν ὁ Πνευματικός μας, γιά παράδειγμα, δέ μᾶς βοηθάει νά ξεπεράσουμε αὐτές τίς τρεῖς ἄρρωστες ἀγάπες καί νά καθαριστοῦμε καί ἀπό τά ὑπόλοιπα πάθη πού πηγάζουν ἀπό αὐτές, δέν λειτουργεῖ κι αὐτός σωστά, εἶναι καί αὐτός ὑποταγμένος στό κοσμικό φρόνημα. Τότε μιλᾶμε γιά μία ἐκκοσμίκευση τοῦ Χριστιανοῦ, τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Πνευματικοῦ ἀντίστοιχα, ὅταν δηλαδή ἡ Ἐκκλησία, ὁ Πνευματικός καί ὁ κάθε Χριστιανός, δέν ἀγωνίζονται νά θεραπεύσουν τά πάθη καί δέν προχωρᾶνε καταρχήν στήν κάθαρση καί ἀπό ἐκεῖ στό δεύτερο στάδιο τῆς πνευματικῆς ζωῆς, πού λέγεται φωτισμός. Ἄν ὁ ἄνθρωπος δέν μισήσει τόν κόσμο, δέν μπορεῖ νά εἶναι Χριστιανός.

Πρέπει ὁ κάθε ἄνθρωπος νά προβληματίζεται πάντοτε καί νά σκέφτεται ἐάν εἶναι ἀπελευθερωμένος ἀπό αὐτά τά πάθη, ἀπό αὐτήν τήν ἀγάπη πρός τόν κόσμο, τήν καλοπέραση, τήν προσκόλληση στήν ὕλη καί στά κοσμικά πράγματα.

Ἄν λοιπόν ψάχνοντας τόν ἑαυτό μας, διαπιστώσουμε ὅτι μᾶς ἐνδιαφέρουν ὅλα αὐτά καί ἡ γνώμη τοῦ κόσμου, τότε πρέπει νά ἀναρωτηθοῦμε ἄν εἴμαστε Χριστιανοί ἤ ὄχι. Ὁ Κύριος, ὅπως εἴπαμε, λέει πώς ὅποιος θέλει νά εἶναι φίλος τοῦ κόσμου, δέν μπορεῖ νά εἶναι φίλος τοῦ Θεοῦ. Αὐτά τά δύο εἶναι ἀντίθετα πράγματα. Ἤ θά εἶσαι φίλος τοῦ κόσμου ἤ θά εἶσαι φίλος τοῦ Θεοῦ, γιατί ὁ Θεός δέν θέλει νά ἀγαπᾶμε κάτι ἄλλο, ἐκτός ἀπό Αὐτόν. Ὁ Θεός εἶναι ἀπόλυτος.

Μερικές φορές μοῦ λένε ὅτι εἶμαι ἀπόλυτος καί νά σᾶς πῶ χαίρομαι. Μακάρι νά εἶμαι ἀπόλυτος, γιατί ἀπόλυτος εἶναι ὁ Χριστός, πού λέει, πώς πρέπει νά Τόν ἀγαπήσουμε, ἐξ’ ὅλης τῆς ψυχῆς, ἐξ’ ὅλης τῆς καρδίας καί ἐξ’ ὅλης τῆς διανοίας (Μάρκ. 12,30). Ἄρα θέλει νά δώσουμε ὅλη τήν ψυχή, καρδιά καί διάνοιά μας σέ Αὐτόν καί ὄχι νά δώσουμε ἕνα ποσοστό καί κάπου ἀλλοῦ. Αὐτό ἀκριβῶς τό λέει ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη ἀκόμα. Μά θά ἀναρωτηθοῦν κάποιοι: ‘Ὁ Χριστός δέν λέει νά ἀγαπᾶμε σύζυγο, παιδιά, συγγενεῖς καί ὅλους τούς συνανθρώπους μας’; Φυσικά καί τό λέει. Ὅμως τό λέει αὐτό ὡς κατοπινή ἐντολή. Ἡ πρώτη ἐντολή Του εἶναι νά ἀγαπήσουμε τόν Ἴδιο καί ὅταν τό κάνουμε αὐτό, τότε ἐξ’ αἰτίας αὐτοῦ, θά ἀγαπήσουμε σωστά καί τούς ἄλλους. Κἀποιος δηλαδή πού βάζει μπροστά κάποια ἄλλη ἀγάπη καί ὄχι αὐτήν γιά τόν Θεό, δέν θεωρεῖται Χριστιανός.

Ὅταν λοιπόν κάτι μᾶς ἀπομακρύνει ἀπό τόν Χριστό, δέν πρέπει νά τό ἀγαπᾶμε. Αὐτό τό εἶπε ὁ Χριστός ξεκάθαρα: «ἄν σέ σκανδαλίζει τό μάτι σου, βγάλτο, ἄν σέ σκανδαλίζει τό χέρι κόψτο» (Ματθ. 5,29). Ἄν λοιπόν κάτι μᾶς βάζει ἐμπόδιο στήν πνευματική μας ζωή καί μᾶς χωρίζει ἀπό τόν Χριστό, θά πρέπει νά τό ἀπομακρύνουμε, προκειμένου νά μήν χωριστοῦμε ἀπό τόν Χριστό, ἀκόμα καί ἄν μᾶς κοστίσει πολύ. Ἔχουμε παραδείγματα ἀπό τούς Ἁγίους πού κλείσανε τήν πόρτα στά ἐμπόδια. Γιά παράδειγμα, ὅταν ὁ σύζυγος ἀλλαξοπίστησε, ἡ σύζυγος δέν σκέφτηκε ὅτι εἶναι ἄντρας της καί τόν ἀγαπάει, ἀλλά τοῦ ἔκλεισε τήν πόρτα. Εἶναι μερικοί πού λένε ὅτι δέν εἶναι σωστό νά φτάνουμε σέ σημεῖο νά διαλύουμε τήν οἰκογένειά μας. Κι ὅμως, αὐτό λέει ὁ Χριστός, ὅτι ἄν σέ χωρίζει ἀπό τόν Χριστό κάποιο μέλος ἀπό τήν οἰκογένεια, τότε νά πεῖς «ὄχι» σ’ αὐτό καί «ναί» στόν Χριστό. Ἀπό ἐκεῖ καί μετά ἄς γίνει ὅ,τι θέλει ὁ Θεός.

Ὑπάρχει ὁ κίνδυνος πού λέγεται «ἐκκοσμίκευση», τό ὁποῖο καί πρέπει νά ἐξετάσουμε ὄχι ὅσον ἀφορᾶ τούς ἄλλους, ἀλλά ἐμᾶς. Πάντα ἔχουμε μία τάση νά βλέπουμε τά λάθη τῶν ἄλλων καί ποτέ τά δικά μας καί νά κατηγοροῦμε μόνο τούς ἄλλους. Γιά παράδειγμα, ‘Φταίει ἡ Ἐκκλησία καί οἱ παπάδες πού ἐπιτρέπουν στίς γυναῖκες νά ἔρχονται ἀκατάλληλα ντυμένες στόν ναό’. Πρέπει σέ κάθε θέμα νά ἀρχίζουμε τήν κριτική ἀπό ἐμᾶς καί νά ποῦμε ἐγώ φταίω, γιατί ὅπως λέει ὁ Ντοστογιέφσκι «ὅλοι φταῖμε γιά ὅλα». Ἐγώ εἶμαι σωστή (σωστός) στό θέμα αὐτό;

Ἄν παντρεύεται τό παιδί σου, πρέπει ὁπωσδήποτε νά βαφτεῖ καί νά φορέσει σκουλαρίκια; Θά πεῖς ἔτσι εἶναι καθιερωμένο. Καί ἐπειδή εἶναι καθιερωμένο, δέν εἶναι ἐκκοσμίκευση; Δέν ὑπάρχει κανόνας τῆς Ἐκκλησίας πού λέει ὅτι οἱ ἄνθρωποι δέν πρέπει νά ἀλλοιώνουν τό πρόσωπό τους; Δέν ὑπάρχουν τόσες ρίζες ἀπό ἁγίους ἀνθρώπους πού λένε ὅτι δέν εἶναι σωστό αὐτό; Γιατί νά ὑποτασσόμαστε στό πνεῦμα τοῦ κόσμου καί ὄχι στό πνεῦμα τοῦ Θεοῦ;

Ἔχουν καθιερωθεῖ ἀπό τόν κόσμο πολλά πράγματα, τά ὁποῖα εἶναι ἀντίθετα μέ τό πνεῦμα τοῦ Χριστοῦ. Θά πεῖς «τώρα τί νά κάνουμε, ἀφοῦ ἔχει καθιερωθεῖ»; Ποιός τό καθιέρωσε; Ὁ Χριστός; Ὄχι. Τό καθιέρωσε ὁ κόσμος καί ἡ κοινωνία πού ἡ βάση της εἶναι στόν πονηρό. Ὅταν κι ἐμεῖς συμπλέουμε μέ αὐτό καί ὑποτασσόμαστε σ’ αὐτό, τότε γινόμαστε κι ἐμεῖς ὑποχείρια τοῦ πονηροῦ. Θά πεῖς: «Ἄν τό κάνουμε μία φορά, δέν πειράζει». Βέβαια καί πειράζει. Καί μία παρακοή καί μία παράβαση τοῦ νόμου, ὅπως λέει ὁ ἅγιος Ἰάκωβος ὁ άδελφόθεος, εἶναι σάν νά παραβαίνεις ὅλον τόν νόμο. Γιατί ὁ Νόμος, οἱ Ἐντολές τοῦ Θεοῦ εἶναι σάν μία ἀλυσίδα, ἀπό τήν ὁποία ἄν ἀνοίξεις, ἔστω καί ἕναν κρίκο, μετά δέν λειτουργεῖ, δέν σέ πάει στόν Θεό. Ἔτσι λοιπόν τό θέμα αὐτό τῆς ἐκκοσμίκευσης εἶναι πάρα πολύ σημαντικό.

- Τί σημαίνει ἐκκοσμίκευση τοῦ Χριστιανοῦ ἤ τῆς Ἐκκλησίας;

Σημαίνει ὅτι ἔχουμε ὡς κριτήριο ὅλων, αὐτό πού ἐπικρατεῖ καί πιστεύει ὁ κόσμος καί ὄχι αὐτό πού λέει ὁ Θεός. Δέν ἔχουμε ὡς κριτήριο μέ τό ὁποῖο κρίνουμε τά πράγματα τόν Θεό καί τήν πίστη μας, ἀλλά ἔχουμε τό τί θά πεῖ ὁ κόσμος καί τί ἐπικρατεῖ στόν κόσμο σήμερα.

- Πρίν ἀπό 70-80 χρόνια ξέρετε πῶς ντύνονταν οἱ γυναῖκες;

Ὅπως ντύνονται σήμερα οἱ δόκιμες μοναχές. Καί πῶς ντύνονταν οἱ ‘κοινές’ γυναῖκες; Ὅπως ντύνονται σήμερα οἱ γυναῖκες. Θά πεῖτε πῶς φθάσαμε σέ αὐτό τό σημεῖο; Ἐπειδή σιγά-σιγά ἐκκοσμικευτήκαμε καί χάσαμε αὐτό πού λέει ὁ Θεός.

- Πρίν ἀπό 70-80 χρόνια ὑπῆρχαν προγαμιαῖες σχέσεις;

Ἐλαχιστότατες. Καί ὅποιος τό ἔκανε αὐτό, ἤτανε δακτυλοδεικτούμενος καί ἀπορριπτέος. Ὑπήρχαν μοιχεῖες; Ἐλαχιστότατες καί ὅποιον τό ἔκανε αὐτό, ἡ κοινωνία τόν ἀποδοκίμαζε. Σήμερα τείνει νά γίνει κανόνας, γιά νά μήν πῶ καί κατόρθωμα ἤ φυσιολογικό. Πιστεύουν οἱ ἄνθρωποι σήμερα δηλαδή ὅτι ἔτσι ζοῦν τά νέα παιδιά καί ὅταν ἀποφασίσουν νά νομιμοποιήσουν αὐτήν τήν «σύζευξη», τότε θά κάνουν καί τόν γάμο, μέ τόν ὁποῖο θά ἐπιβεβαιώνεται νομικά, αὐτή ἡ σύζευξη. Καί ὅπως ἐξελίσσονται τά πράγματα οὔτε τήν τελετή θά κάνουν, ἀφοῦ ἔχει γίνει μόδα τό σύμφωνο συμβίωσης καί τό αὐτόματο, συναινετικό διαζύγιο. Εἶναι σάν νά πηγαίνουμε στόν συμβολαιογράφο. Ἔχει χάσει δηλαδή ὁ γάμος τήν ἱερότητά του. Ἔχουμε χάσει τήν ἔννοια τοῦ γάμου, γιατί ἀκριβῶς λειτουργοῦμε μέ κοσμικό πνεῦμα. Δέν ψάχνουμε νά βροῦμε τί λέει ὁ Χριστός γιά τόν γάμο.

- Τί εἶναι ὁ γάμος;

Εἶναι ἁπλῶς μία συμβίωση, ἤ εἶναι «Μυστήριο μέγα, ἐγώ δέ λέγω εἰς Χριστόν καί εἰς τήν ἐκκλησίαν» (Ἐφεσ. 5,32); Ὅπως ἡ ἕνωση τοῦ Χριστοῦ μέ τήν Ἐκκλησία εἶναι ἡ ἕνωση τοῦ ἄνδρα μέ τήν γυναῖκα. Αὐτό εἶναι ὁ γάμος. Εἶναι ἀδιάλειπτος καί ἕνας. Δέν ὑπάρχει δεύτερος γάμος. Ἄν διαβάσετε τίς εὐχές, πού διαβάζονται στόν δεύτερο γάμο, θά καταλάβετε ὅτι ἡ Ἐκκλησία τόν θεωρεῖ πορνεία καί παίρνουν ἐπιτίμιο ἀκοινωνησίας ὅσοι κάνουν δεύτερο γάμο. Ἡ Ἐκκλησία ἐπιτρέπει τόν δεύτερο γάμο, κατ’ ἀνοχή, ὥστε νά μή ζοῦνε οἱ ἄνθρωποι τελείως στήν παρανομία. Πόσο ὅμως εἴμαστε σέ αὐτό τό πνεῦμα; Ἔχουμε χάσει αὐτό τό πνεῦμα καί τό θεωροῦμε φυσιολογικό νά κάνουμε καί δύο καί τρεῖς γάμους.

Ἑπομένως μιλᾶμε γιά ἕνα πολύ μεγάλο πρόβλημα, τό πρόβλημα τῆς ἐκκοσμίκευσης, πού ἀλλοιώνει ὅλη τή ζωή τοῦ Χριστιανοῦ καί οὐσιαστικά τόν βγάζει ἀπό τήν Ἐκκλησία. Τῆς ζωῆς δηλαδή τοῦ «Χριστιανοῦ» μέ τρόπο κοσμικό, ὄχι μέ σκοπό νά ἀρέσει στόν Χριστό, ἀλλά στόν κόσμο. Τό κριτήριο σέ καθετί πού κάνουμε δέν εἶναι τί λέει ὁ Χριστός καί ἡ πίστη, ἀλλά τί λέει ὁ κόσμος. Τί λέει ἡ γειτονιά, οἱ γονεῖς μας, οἱ φίλοι, τί ἐπικρατεῖ σήμερα στόν κόσμο, τί λένε οἱ πολλοί. Ὑπάρχει καί αὐτό τό ἐπιχείρημα σήμερα κάποιων ποῦ λένε: «Πάτερ, ἄν κάνω αὐτά πού μοῦ λές, θά ἀπομονωθῶ». Καλύτερα εἶναι ὅμως νά ἀπομονωθοῦμε, παρά νά κάνουμε καί ἐμεῖς τήν ἁμαρτία πού κάνουν οἱ ἄλλοι. Ἐπειδή ὅλοι εἶχαν γίνει Σόδομα καί Γόμορρα, θά ἔπρεπε καί ὁ Λώτ νά ὑποταχθεῖ στίς ὀρέξεις τους; Θυμᾶστε τό περιστατικό μέ τούς Ἀγγέλους. Ὄχι. Ἄν χρειάζεται, θά μείνουμε μόνοι.

Αὐτό εἶναι τό πνεῦμα τοῦ Χριστοῦ καί αὐτό μᾶς φέρνει σέ σύγκρουση μέ τόν κόσμο. Ὁ Χριστός μᾶς τό λέει ξεκάθαρα «Δέν ἦρθα νά βάλω εἰρήνη. Ἦρθα νά βάλω μάχαιρα. Νά χωρίσω νύφη ἀπό πεθερά καί γιό ἀπό πατέρα» (Ματθ. 10,34-35). Γιατί τό λέει ὁ Χριστός μας αὐτό; Γιατί ἀκριβῶς δέν θέλουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι νά ὑποταχθοῦν στόν Χριστό. Ἡ πλειοψηφία δέν θέλει. Αὐτοί λοιπόν οἱ λίγοι, πού θέλουν νά ὑποταχθοῦν στόν Χριστό, θά ἀναγκαστοῦν νά συγκρουστοῦν μέ τούς πολλούς πού δέν θέλουν. Ὁ Χριστός δέν ἀναγκάζει κανέναν νά Τόν ἀκολουθήσει.

Μᾶς λέει ὅμως, ὄτι «ὅποιος θέλει νά μέ ἀκολουθήσει, πρέπει νά ἀπαρνηθεῖ τόν ἑαυτό του καί νά σηκώσει τόν Σταυρό του» (Μαρκ. 8,34). Αὐτό σημαίνει, ὅτι ἄν θέλουμε νά εἴμαστε τοῦ Χριστοῦ, μᾶς περιμένει Σταυρός. Μᾶς περιμένει σύγκρουση μέ τίς δαιμονικές δυνάμεις καί μέ ὅσους ἀνθρώπους εἶναι ὑποταγμένοι σέ αὐτές, τούς κοσμικούς ἀνθρώπους δηλαδή. Ἀναγκαστικά, ἄν κάποιος εἶναι ὄντως Χριστιανός, θά ἔρθει σέ σύγκρουση μέ τούς ἀνθρώπους πού δέν θέλουν νά εἶναι Χριστιανοί, ἤ θέλουν νά εἶναι ἐκκοσμικευμένοι Χριστιανοί. «Πρέπει νά ἀκολουθοῦμε τήν μέση ὁδό. Πᾶν μέτρον ἄριστον», λένε χρησιμοποιώντας καί τά ρητά τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων. Λένε ἐπίσης, «Γιατί νά εἶσαι τόσο ἀπόλυτος καί τόσο φανατικός; Βάλε λίγο νερό στό κρασί σου». Ὁ Χριστός μας ὅμως εἶναι ἀπόλυτως καί μᾶς λέει νά ἀρνηθοῦμε τόν παλαιό ἑαυτό μας, τά πάντα πού συνιστοῦσαν τόν παλαιό ἄνθρωπο. Νά ἀρνηθοῦμε δηλαδή ὅ,τιδήποτε μᾶς συνδέει μέ τά πάθη καί τήν ἁμαρτία.

Αὐτή ἡ ἐκκοσμίκευση ξεκίνησε ἀπό τήν αἱρετική Δύση. Ἐκεῖ ὁ Χριστιανός ὑποτάχθηκε στόν κόσμο, ἐκκοσμικεύτηκε καί ἔγινε μία κοινωνική ὀργάνωση καί ἕνα ἠθικιστικό σύστημα, ἕνα σύστημα ἠθικῶν κανόνων, πού δείχνουν πῶς πρέπει νά ζεῖ κανείς, τηρώντας αὐτούς τούς κανόνες, ὥστε νά γίνει Χριστιανός.

- Αὐτό εἶναι Χριστιανισμός;

Νά πάρεις ἑκατό κανόνες καί να προσπαθεῖς νά τούς τηρήσεις; Νά μήν κλέβεις, νά μήν τσακώνεσαι, νά μή θυμώνεις, νά εἶσαι καλός μαθητής κ.λ.π.; Ὄχι δέν εἶναι αὐτός ὁ Χριστιανισμός. Αὐτό εἶναι ἕνα σύστημα ἠθικῆς. Ὁ Χριστιανισμός εἶναι κοινωνία θεώσεως. Εἶναι μία κοινωνία στήν ὁποία μπαίνει ὁ ἄνθρωπος καί πορεύεται στή θέωση, στήν ἕνωση μέ τόν Θεό, ἀφοῦ καθαριστεῖ ἀπό ὅλα τά πάθη καί τίς ἀρρώστιες καί ἀφοῦ φωτιστεῖ ἀπό τόν Θεό.

Τόσο ἡ κάθαρση, ὅσο καί ὁ φωτισμός γίνεται διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Δέν γίνεται ὅμως σέ ὅλους, οὔτε γίνεται μαγικά σέ ὅλους αὐτούς πού βαπτίζονται. Ὅλοι ὅσοι βαπτίζονται εἶναι καθαροί ἀπό τά πάθη; Κάθε ἄλλο.

Ὑπάρχουν βαπτισμένοι Χριστιανοί πού κάνουν ἐκτρώσεις γιατί σκέφτονται τήν κατακραυγή καί τά σχόλια τοῦ κόσμου. Κάθε χρόνο γίνονται 500.000 ἐκτρώσεις καί μάλιστα οἱ ἴδιοι οἱ γονεῖς ἔχοντας τό κοσμικό φρόνημα, πιέζουν τό ἀνήλικο κορίτσι τους νά κάνει αὐτό τό ἔγκλημα. Μά ἤδη ἔκανε ἕνα σοβαρό λάθος, θά κάνει καί δεύτερο; Αὐτά εἶναι τραγικά πράγματα καί συμβαίνουν γιατί δέν εἴμαστε ὑποταγμένοι στό πνεῦμα τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά στό κοσμικό πνεῦμα. Τί θά ἔλεγε τό Πνεῦμα τοῦ Χριστοῦ; Θά παρακινοῦσε τό παιδί νά μετανοήσει γιά τήν πράξη του, νά ἐξομολογηθεῖ καί ὁ Θεός θά τήν συγχωροῦσε πού ἔμεινε ἔγκυος ἐκτός γάμου. Θά ἐπέμενε νά κρατήσει τό παιδί ἀκόμα κι ἄν εἶναι καρπός ἄνομης σχέσης.

Ξεκίνησε λοιπόν αὐτή ἡ ἐκκοσμίκευση ἀπό τήν Δύση, ἀπό τήν αἵρεση καί ὁ Χριστιανισμός ἔγινε ἕνα κοινωνικό καί ἠθικιστικό σύστημα, καί τελικά ἕνα κράτος. Τό Βατικανό εἶναι ἕνα κράτος καί ὁ Πάπας εἶναι ἀρχηγός κράτους. Ἐκκοσμικεύτηκε ὁ Χριστιανισμός καί ἡ «Ἐκκλησία» τῆς Δύσης. Τώρα πιά δεν εἶναι Ἐκκλησία. Τό Βατικανό εἶναι μία θρησκευτική ὀργάνωση.

Ἡ ἐκκοσμίκευση μπῆκε καί στόν δικό μας χῶρο, στήν Ἐκκλησία. Θά μπορούσαμε νά ἐντοπίσουμε τήν ἐκκοσμίκευση στήν Ἐκκλησία σέ τρεῖς χώρους.

Ἡ Έκκλησία, ὅπως εἴπαμε, εἶναι σῶμα Χριστοῦ καί κοινωνία θεώσεως. Αὐτό σημαίνει ὄτι ἔχει σκοπό νά θεραπεύσει τόν ἄνθρωπο καί νά τόν ὁδηγήσει στήν θέωση. Γι’ αὐτό τόν σκοπό ὑπάρχει ἡ Ἐκκλησία, ὄχι γιά νά περάσουμε καλά. Ὅλα θά γίνονται ὄχι με βάση τήν ὕπαρξη ἑνός ἠθικιστικοῦ συστήματος, ἀλλά γιατί θά ἔχει ἀγαπήσει ὁ ἄνθρωπος τόν Θεό. Ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ θά εἶναι μία φωτιά μέσα στόν ἄνθρωπο πού θά τόν φλέγει, χωρίς νά τόν καταστρέφει, θά τόν ὁδηγεῖ στήν θέωση. Αὐτή ἡ χάρις βέβαια δέν θά αφήνει τόν ἄνθρωπο νά γίνει ἀναρχικός καί νά κάνει βομβιστικές ἐπιθέσεις, νά εἶναι δηλαδή ἀντικοινωνικό στοιχεῖο.

Δέν εἶναι ὁ σκοπός τῆς Ἐκκλησίας νά ὑπηρετήσει τήν ἀστυνομία ἤ τό σωφρονιστικό σύστημα τοῦ κράτους. Οὔτε εἶναι σκοπός της νά βοηθήσει στήν παιδεία. Σκοπός της εἶναι νά μεταμορφώσει τόν ὅλον ἄνθρωπο καί νά τόν κάνει -θά λέγαμε- ἕναν μικρό Χριστό, μέτοχο τῆς Θείας Ζωῆς, Θεό κατά χάριν. Ὅταν δέν λειτουργεῖ ἔτσι ἡ Ἐκκλησία, μιλᾶμε γιά ἐκκοσμίκευσή της. Σήμερα τό βλέπουμε αὐτό πολύ ἔντονα. Γίνονται γλέντια καί συναυλίες μέσα στίς Ἐκκλησίες καί χίλια δυό ἄλλα πράγματα, τά ὁποῖα εἶναι, ἄν ὄχι βλαπτικά, ἀμφίβολης ὠφέλειας. Λένε ὅτι κάποια τά κάνουνε γιά νά ἑλκύσουνε τόν κόσμο στήν Ἐκκλησία. Μακάρι νά ἑλκύεται ὁ κόσμος ἔτσι... Ὅμως ὁ Χριστός μας, δέν μᾶς δίδαξε αὐτά τά πράγματα. Ὁ Χριστός ἔκανε κήρυγμα. Οἱ Ἀπόστολοι ἔκαναν κήρυγμα. Τό θεραπευτικό κατεξοχήν στοιχεῖο καί φάρμακο τῆς Ἐκκλησίας εἶναι τό κήρυγμα καί ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ἡ Θεία Κοινωνία. Αὐτά εἶναι τά δύο στοιχεῖα ποῦ πρέπει νά δώσουμε στόν λαό.

Ἐπαναλαμβάνω πρέπει νά ἀναρωτηθοῦμε: Τά δίνουμε ἐμεῖς στόν ἑαυτό μας ἤ εἴμαστε ἐκκοσμικευμένοι; Γιατί μετά ἐκκοσμικεύεται καί ὁ παπάς, οἱ ἐπίτροποι, τό ἐκκλησιαστικό συμβούλιο καί οἱ ἄνθρωποι πού ἔρχονται στήν Ἐκκλησία καί ἀποφασίζουν αὐτά τά ἐκκοσμικευμένα πράγματα. Γιατί ἐμεῖς οἱ ἴδιοι εἴμαστε πρῶτα ἐκκοσμικευμένοι. Ἄν ἐμεῖς οἱ ἐνορίτες δέν ἤμασταν ἐκκοσμικευμένοι καί ζητούσαμε καθημερινή Θεία Λειτουργία καί κήρυγμα, τότε καί ὁ ἱερέας θά τό ἔκανε. Ἀλλά ἄν ὅλοι ζητᾶνε γλέντια καί ἀποκριάτικους χορούς, ὥστε νά μήν πᾶνε στήν Πάτρα, δῆθεν γιατί θά εἶναι σέ πιό ἐλαφριά μορφή στήν Ἐκκλησία, τότε τί θά κάνει ὁ παπάς; Θά σκεφτεῖ, τέτοιους ἔχω, νήπια εἶναι, νά τούς οἰκονομήσω. Κακῶς βέβαια, δέν πρέπει νά τούς οἰκονομήσει.

Ἄν λοιπόν ὁ καθένας μας λειτουργεῖ σωστά, θά βοηθήσει καί τήν ἐνορία καί ὁλόκληρη τήν Ἐκκλησία. Ξέρω μία ψυχή πού ζήτησε ἀπό τόν Ἐπίσκοπο νά κάνει καθημερινά Θεία Λειτουργία σέ μία ἐνορία καί ὁ Ἐπίσκοπος τό ἔκανε, γιά χάρη αὐτῆς τῆς μίας ψυχῆς. Γιατί λοιπόν νά μήν μποῦμε σέ αὐτήν τήν προσπάθεια νά βγάλουμε τήν ἐκκοσμίκευση πρῶτα ἀπό ἐμᾶς τούς ἴδιους; Νά βγάλουμε τόν κόσμο ἀπό μέσα μας. Αὐτό σημαίνει νά ἀγαπήσουμε τό κήρυγμα, τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, νά συμμετέχουμε ὅταν γίνεται κήρυγμα καί λόγος τοῦ Θεοῦ καί νά ζητήσουμε καί νά μετέχουμε στήν Θεία Λατρεία, ὅσο γίνεται πιό συχνά, νά ἔχουμε πνευματική ζωή, νά ἔχουμε τίς προϋποθέσεις καί νά κοινωνᾶμε τακτικά. Ἔτσι φεύγει ἡ ἐκκοσμίκευση πρῶτα ἀπό ἐμᾶς καί μετά ἀπό ὅλη τήν Ἐκκλησία. Γιατί ὁ καθένας μας, ἄν ἀλλάξει, βοηθάει ὅλη τήν Ἐκκλησία. Καί ὄταν λέμε Ἐκκλησία, ἐννοοῦμε τούς ἀνθρώπους τῆς Ἐκκλησίας, ἀφοῦ ἡ Ἐκκλησία ὡς σῶμα Χριστοῦ εἶναι τέλεια καί ἄμωμη, ἀλλά ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε ἀτελεῖς.

Ὅπως μία ἰατρική ἐπιστήμη ἀναγνωρίζεται ἀπό τόν βαθμό τῆς ἐπιτυχίας καί ὅπως ὁ ἐπιστήμονας ἰατρός ἀποδεικνύεται ἀπό τόν βαθμό τῆς θεραπείας τοῦ ἀσθενοῦς ἀνθρώπου, τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τήν Ἐκκλησία. Ὅσο πιό πολλούς καί ὅσο πιό καλά θεραπευμένους ἀνθρώπους ἔχει, τόσο πιό σωστά λειτουργεῖ ἡ Ἐκκλησία.

Παλαιότερα μέλη τῆς Ἐκκλησίας θεωροῦνταν οἱ φωτισμένοι καί θεωμένοι ἄνθρωποι μέ τήν ἀδιάλειπτη προσευχή. Πόσο χαμηλά ἔχουμε φτάσει! Νά θεωροῦμε μέλος τῆς Ἐκκλησίας ἕναν ἁπλῶς καλό ἄνθρωπο. Δέν εἶναι ὅμως αὐτός μέλος. Ἀληθινά καλός ἄνθρωπος εἶναι αὐτός πού ἔχει αὐτενεργοῦσα μέσα του τήν ἀδιάλειπτη νοερά προσευχή, ἔχει φτάσει στόν φωτισμό.

Τουλάχιστον νά μποῦμε στήν κάθαρση καί τήν πορεία πρός τόν φωτισμό. Τουλάχιστον νά προσπαθήσουμε ἐμεῖς νά προσευχόμαστε ἀδιάλειπτα, μέχρι νά μπορέσουμε νά ἀκούσουμε τό ἅγιο Πνεῦμα πού προσεύχεται μέσα μας. Ἀλλά αὐτά τά πράγματα οὔτε σάν γνώση τά ἔχουν οἱ Χριστιανοί, οὔτε κἄν τά λένε στά κηρύγματα. Ἐνῶ ἄν διαβάσετε στίς ἐπιστολές τοῦ Ἀποστόλου Παύλου πρός τούς Κορινθίους, θά δεῖτε ὄτι λέει «Θέλω ὅλοι νά λαλεῖτε γλῶσσες, μᾶλλον δέ ἵνα προφητεύητε» (Α΄Κορ. 14,5). Μιλάει πρός τούς Χριστιανούς μίας ἐνορίας, τῆς Κορίνθου. Μιλάει σέ ὅλους τούς λαϊκούς. Προτρέπει τούς ἀνθρώπους ὅλους νά ἔχουν τό χάρισμα τῆς νοερᾶς προσευχῆς, νά ἀκοῦν μέσα τους τήν προσευχή πού κάνει τό ἅγιο Πνεῦμα. Αὐτό εἶναι τό χάρισμα τῶν γλωσσῶν. Καί συνεχίζει, λέγοντας, νά ἔχετε αὐτό τό χάρισμα «γιά νά προφητεύετε», δηλαδή νά κηρύττετε, νά ἑρμηνεύετε καί ἔτσι νά οἰκοδομεῖται ἡ Ἐκκλησία. Νά μπορεῖτε δηλαδή νά οἰκοδομεῖτε καί τούς ἄλλους, πού ἀκόμα εἶναι ἰδιῶτες, δηλαδή δέν ἔχουν φτάσει σέ αὐτήν τήν κατάσταση, δέν ἔχουν μπεῖ κανονικά στήν Ἐκκλησία.

Πόσο μακριά εἴμαστε ἀπό αύτά! Αὐτό βέβαια εἶναι πολλή μεγάλη ἐκκοσμίκευση καί ἔτσι φτάσαμε νά ἔχουμε ἐκκοσμίκευση καί στό ἱερατεῖο. Παλαιότερα Ἐπίσκοπος δέν γινόταν κάποιος, ἄν δέν εἶχε φτάσει στήν θέωση. Δηλαδή ὄχι στόν φωτισμό, νά ἔχει τήν αὐτενεργοῦσα προσευχή μέσα του, ἀλλά στήν θέωση, τήν κορυφαία πνευματική κατάσταση. Ἐπειδή ἡ Ἐκκλησία δέν βρίσκει τέτοιους ἀνθρώπους σήμερα, ἀναγκάζεται καί κάνει Ἐπισκόπους ἁπλῶς κάποιους καλούς ἀνθρώπους.

Μία Ἐκκλησία λοιπόν πού δέν θεραπεύει τόν ἄνθρωπο, ἀλλά ἀσχολεῖται μέ ἄλλα ἔργα εἶναι ἐκκοσμικευμένη. Μία Ἐκκλησία πού ἔχει ὡραῖες τελετές, χωρίς νά διατηρεῖ τόν ἡσυχαστικό, θεραπευτικό χαρακτήρα, εἶναι θρησκευτική ὀργάνωση. Δυστυχῶς αὐτό ἰσχύει. Μᾶς ἐνδιαφέρει τό ἐξωτερικό καί ὄχι τό ἐσωτερικό, τό ἀληθινό, τό ἡσυχαστικό πνεῦμα, ποῦ εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.

Ἀκόμα ἡ Ἐκκλησία ἐκκοσμικεύεται ὅταν θεωρεῖται ὡς ἰδεολογικός χῶρος καί ὄχι ὡς χῶρος ζωῆς. Τί σημαίνει αὐτό; Σημαίνει ὅτι ἡ Ἐκκλησία, ἡ πίστη καί ἡ Ὀρθοδοξία θεωρεῖται μία ὡραία ἰδεολογία, μία ὡραία φιλοσοφία. Ἄν βλέπουμε ἔτσι τήν Ἐκκλησία, δέν μπαίνουμε σέ ἕναν χῶρο ζωῆς -ὅπως εἶναι πράγματι- ἀλλά σέ ἕναν χῶρο πού ἁπλῶς γίνεται μία ὡραία διδασκαλία, ἀκοῦμε καί κάτι καλό. ‘Καλό πράγμα νά πηγαίνεις στήν Ἐκκλησία, νά πηγαίνεις καί καμιά φορά νά ἐξομολογεῖσαι, νά κοινωνᾶς, νά κάνεις καί λίγο τά θρησκευτικά σου καθήκοντα’. Κάποιοι δηλαδή ἄνθρωποι θέλουν νά ὑπάρχει στήν ζωή τούς ἡ Ἐκκλησία, ἀλλά ἐπιφανειακά, χωρίς νά γίνεται τρόπος ζωῆς. Φοβοῦνται νά μή γίνουν τά παιδιά τους καλόγεροι...

Ὑπάρχουν τέτοιοι γονεῖς πού μοῦ λένε «Πάτερ τό παιδί μου χάνεται». Ὅταν ἔρχεται τό παιδί νά τό δῶ, καταλαβαίνω ὅτι τό παιδί εἶναι καλοπροαίρετο καί πιστεύει ὅσα λέει ὁ Πνευματικός καί ἀρχίζει νά ζεῖ σωστά. Ὁπότε βλέποντας αὐτήν τήν ἐξέλιξη ὁ γονέας λέει «Πάτερ εἴπαμε νά συμμαζέψεις λίγο τό παιδί μου, ἀλλά ὄχι νά τό κάνεις καί καλόγερο (καλόγρια)». Ἐγώ τό κάνω; Ὄχι. Ὁ Θεός τό κάνει, χωρίς νά τό ἐκβιάζει. Ὁ γονέας θέλει τό παιδί του νά ἔρθει κοντά στήν Ἐκκλησία, ἀλλά μέχρι ἑνός ὁρίου. Γιατί; Γιατί πηγαίνει ἀντίθετα στό κοσμικό πνεῦμα που ἔχουν οἱ γονεῖς. Καταλάβατε; Θέλουν ἁπλῶς τό παιδί τους νά μήν μπλέξει μέ ναρκωτικά, νά μήν τό πιάσει ἡ ἀστυνομία, νά ἔχει κάποιες καλές σχέσεις μέ τούς γονεῖς, νά τούς ἀνταποδίδει κάποια καλά πράγματα. Ἄρα, οἱ γονεῖς τό κάνουν αὐτό γιά τόν ἑαυτό τούς καί ὄχι γιά τόν ἴδιο τόν Χριστό. Θέλουν τόν Χριστό σάν ἕναν ἀστυνόμο πού θά συμμαζέψει τό παιδί τους. Θέλουν νά μή χάσει τό παιδί τους αὐτά πού θεωροῦνται ὑπεραξίες στόν κόσμο. Δέν σκέφτονται τί πρέπει νά κάνουν, ὥστε νά μήν χάσει τό παιδί τους τόν Χριστό.

Δέν εἶναι λοιπόν ὁ Χριστιανισμός καί ἡ Ὀρθοδοξία μία ἰδεολογία, οὔτε ἕνα καλό πράγμα, ἀλλά εἶναι ἡ ζωή μας. Ὁ Χριστός εἶναι ἡ ζωή μας, ὁ Χριστός εἶναι τό πᾶν. Δέν εἶναι ἕνα ἰδανικό. Λένε οἱ ἄνθρωποι:

- Γιατί σήμερα εἶναι ἔτσι ἡ νεολαία;

«Γιατί δέν ἔχουν ἰδανικά. Δέν ἔχουν πίστη, πατρίδα κ.ἄ». Αὐτό εἶναι ὁ Χριστιανισμός; Ἕνα ἰδανικό εἶναι; Ὄχι. Ὁ ἄνθρωπος δέν ζεῖ μέ ἰδανικά, ἀλλά μέ τήν Ζωή, πού εἶναι ὁ Χριστός. Ἄν δέν τοῦ δώσεις τόν Χριστό, δέν τοῦ δίνεις τίποτα. Ἄν τοῦ δώσεις τόν Χριστό σάν ἕνα ἰδανικό καί ὄχι ὡς ἕνα Πρόσωπο, μέ τό ὁποῖο μπορεῖ νά κάνει ζωντανή σχέση, νά δώσει καί νά πάρει, νά νιώσει τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί νά ἀγαπήσει καί τό ἴδιο, τότε δέν τό θεραπεύεις τό παιδί, δέν τοῦ προσφέρεις τίποτα.

Μιά τέτοια ἐκκοσμικευμένη Ἐκκλησία θεωρεῖται πλέον καί ὡς ἕνα φιλανθρωπικό σωματεῖο πού κάνει συσσίτια. Κάνει φιλανθρωπίες καί παίρνει ἐπαίνους ἀπό τήν πολιτεία. Ἀναφέρουν ὅλα τά καλά ἔργα πού κάνει καί τά διατυμπανίζουν. Αὐτός εἶναι ὁ σωστός τρόπος πού μᾶς δίδαξε ὁ Χριστός νά κάνουμε ἐλεημοσύνη; Αὐτός εἶναι ὁ κύριος σκοπός τῆς Ἐκκλησίας, τό νά κάνει κοινωνικό - φιλανθρωπικό ἔργο; Ὄχι, δέν εἶναι αὐτό. Αὐτό εἶναι δεύτερο, τρίτο. Τό πρῶτο εἶναι τό νά γυρίσει τούς ἀνθρώπους στή μετάνοια.

Ἀλλά, προσέξτε, ξαναλέω, μή ρίχνουμε εὐθύνες στούς ἄλλους, ἀλλά καί σέ μᾶς τούς ἴδιους, ἀφοῦ τά θέλουμε κί ἐμεῖς αὐτά καί τά χειροκροτοῦμε. Ὁπότε καί οἱ θεσμικοί ἀντιπρόσωποι, οἱ ἱερεῖς καί οἱ ἐπίσκοποι δίνουν ὅλο τέτοια στόν λαό, ἀφοῦ βλέπουν πώς ὁ λαός αὐτά θέλει. Πρέπει νά ζητήσουμε ἀπό τούς παπάδες καί τούς δεσποτάδες μας, αὐτήν τήν ἡσυχαστική μέθοδο καί διδασκαλία, τήν μετάνοια, τό κήρυγμα τό σωστό καί τήν καθημερινή Θεία Λειτουργία, ὅπως τήν εἶχαν οἱ πρῶτοι Χριστιανοί. Τότε θά βοηθήσουμε τήν Ἐκκλησία νά ἀπαλλαγεῖ ἀπό τήν ἐκκοσμίκευση.

Μιλοῦμε ἀκόμα καί γιά ἐκκοσμίκευση στήν θεολογία. Φοβερό πράγμα! Στήν πατερική παράδοση οἱ θεολόγοι εἶναι θεόπτες, ἔχουν δεῖ τόν Θεό, ἔχουν φτάσει στήν θέωση, ἤ τουλάχιστον στόν φωτισμό. Ὅταν ὅμως προηγεῖται ἡ λογική καί ὄχι ἡ πίστη, ὅπως γίνεται δυστυχῶς σήμερα καί στήν μοντέρνα θεολογία, τότε δέν μποροῦμε νά φτάσουμε νά δοῦμε τόν Θεό. Μέ τήν λογική ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά δεῖ τόν Θεό καί αὐτή ἡ μέθοδος νά μιλᾶμε γιά τόν Θεό διά συλλογισμῶν, διά στοχασμῶν, ἐγκεφαλικά δηλαδή, εἶναι ἐκκοσμίκευση τῆς θεολογίας. Ὁ ἄνθρωπος ἑπομένως μέ αὐτόν τόν τρόπο δέν μπορεῖ νά βρεῖ τόν Θεό.

Ὑπάρχει καί ἄλλη μία ἐκκοσμίκευση, ἡ ὁποία φαίνεται στήν ποιμαντική, δηλαδή στό πῶς θεραπεύει ἡ Ἐκκλησία τόν ἄνθρωπο. Δέν θεραπεύεται ὁ ἄνθρωπος ὅταν ἡ Ἐκκλησία ἐξαντλεῖται σέ μία ἐξωτερική δραστηριότητα, σ’ αὐτά πού εἴπαμε προηγουμένως, μιά φιλανθρωπική δραστηριότητα καί νά κάνουμε γιά τά παιδιά ὑπολογιστές, χορούς, πινγκ πονγκ κ.λ.π. Δέν βοηθᾶνε αὐτά στήν κάθαρση καί στόν φωτισμό, οὔτε ἡ Ἐκκλησία πρέπει νά ἐξαντλεῖται σέ μιά ψυχολογική ἀνάπαυση καί ξεκούραση.

Πηγαίνει κάποιος νά ἐξομολογηθεῖ καί μένει μισή ὥρα καί μιλάει κι ἄς περιμένουν ἄλλοι τριάντα ἄνθρωποι ἀπ’ ἔξω. Κάθεται μέσα γιά νά βρεῖ ψυχολογική ἀνάπαυση. Μά δέν εἶναι αὐτός ὁ σκοπός τῆς Ἐξομολόγησης. Οὔτε ἐπιτρέπεται νά ζητᾶμε ἀπό τόν Πνευματικό μία ἀνθρώπινη ἀνακούφιση καί παρηγοριά. Δέν εἶναι σωστό αὐτό. Ἔτσι ἐκκοσμικεύουμε καί τό μυστήριο καί τόν Πνευματικό, ἀλλά καί ὅλη τήν Ἐκκλησία. Βλέπετε πῶς ἀπό ἐμᾶς ξεκινάει; Ὁ σκοπός τῆς Έξομολόγησης εἶναι νά πᾶς ἐκεῖ μετανοημένος, νά καταθέσεις τίς ἁμαρτίες σου καί νά πάρεις τήν χάρη τοῦ Θεοῦ, νά ξεκινήσεις πάλι ἀπό τήν ἀρχή καί νά προχωρήσεις πνευματικά.

Δέν πρέπει νά ζητᾶμε λοιπόν μία ψυχολογική ἀνθρώπινη παρηγοριά. Ὄχι, αὐτό εἶναι πολύ λίγο. Γι’ αὐτό μερικοί σκέφτονται ὅτι δέν εἶναι ἀνάγκη νά πᾶνε στόν Πνευματικό, ἀφοῦ μποροῦν νά ποῦν ὅσα νιώθουν στή μάνα τούς ἤ σέ κάποιο ἄλλο πρόσωπο. Δηλαδή δέν ἔχουν συνείδηση τοῦ τί εἶναι τό μυστήριο τῆς Ἐξομολόγησης καί θεωροῦν ὅτι εἶναι μία συζήτηση. Δέν εἶναι συζήτηση. Βλέπετε πόσο ἔχουμε τήν ἐκκοσμίκευση μέσα μας; Τήν βλέπουμε τήν Ἐκκλησία σάν ἕναν χῶρο ψυχολογικῆς ξεκούρασης. Δέν μπαίνουν αὐτοί οἱ ἄνθρωποι στήν προσπάθεια νά ζήσουν τό μυστήριο τοῦ Θεοῦ μέσα ἀπό την ἀδιάλειπτη προσευχή καί τήν κάθαρση. Αὐτό βέβαια εἶναι ἐκκοσμίκευση.

Βλέπουμε λοιπόν πόσο μεγάλο εἶναι αὐτό τό πρόβλημα. Πρέπει νά μᾶς προβληματίσει καί νά κάνουμε αὐτό πού λέμε «αὐτοκριτική». Γιατί ἀπό αύτήν τήν ἐκκοσμίκευση ξεκινάει μετά καί κάθε αἵρεση καί ψευτοδιδασκαλία καί ὁπωσδήποτε δέν μπορεῖ ὁ ἐκκοσμικευμένος ἄνθρωπος νά σωθεῖ. Πρέπει νά ἀποβάλλει αὐτό τό κοσμικό φρόνημα καί πνεῦμα. Αὐτό πού τοῦ λέει «Νά εἶσαι λίγο τοῦ Χριστοῦ καί λίγο τοῦ κόσμου», «Μήν κοιτάζεις μόνο ὅ,τι θέλει ὁ Θεός, ἀλλά καί ὁ κόσμος». Καί οὐσιαστικά μετά κάνουμε μόνο ὅ,τι θέλει ὁ κόσμος. Ἐγκλωβιζόμαστε σέ αὐτόν τόν ὑπαρξιακό θάνατο, πού λέγεται «κοσμικό φρόνημα», «κοσμικό πνεῦμα» καί «κοσμική ζωή».

Εἶναι ὕπουλη ἡ ἐκκοσμίκευση γιατί -προσέξτε- δέν ἐμφανίζεται σάν μία κατευθείαν ἄρνηση τοῦ Θεοῦ. Δέν σοῦ λέει ‘γίνε ἄθεος’, ἀλλά σοῦ λέει: εἶναι καλό πράγμα νά πηγαίνεις στήν Ἐκκλησία, ἀλλά δέν πρέπει νά τό παρακάνεις. Πηγαίνει ἔτσι ὕπουλα καί πλάγια. Δέν σοῦ λέει νά ἀρνηθεῖς τήν πίστη σου, νά ἀρνηθεῖς ὅτι ὑπάρχει ὁ Χριστός, ἀλλά σοῦ λέει, ‘ὑπάρχει Χριστός καί ἐγώ πιστεύω’ ἄσχετα ἄν ἔχει νά πατήσει στήν Ἐκκλησία δυό-τρία χρόνια ἤ δέν ξέρει κάν ποῦ βρίσκεται. Καί ἀντιδροῦν οἱ ἐκκοσμικευμένοι Χριστιανοί λέγοντας στούς πραγματικούς Χριστιανούς «Τί μοῦ κάνεις τόν Χριστιανό, ἀφοῦ καί ἐγώ Χριστανός εἶμαι;».

Ἡ ἐκκοσμίκευση δέν ἀρνεῖται τά δόγματα, ἀλλά τόν Ὀρθόδοξο τρόπο ζωῆς. Λένε οἱ ἐκκοσμικευμένοι ἄνθρωποι πώς πρέπει νά πιστεύεις, ἀλλά μέ τήν δικαιολογία ὅτι εἴμαστε ἄνθρωποι, λένε ὅτι πρέπει νά ζήσουμε καί λίγο τήν ζωή μας καί ὅτι δέν πειράζει νά κάνουμε καί καμιά ἁμαρτία. Ὅμως ὁ Χριστός μᾶς εἶπε ὅτι πειράζει. Ἀκόμα καί τά δόγματα τά ἰδεολογικοποιεῖ, δηλαδή θεωρεῖ ὅτι τά δόγματα εἶναι κάποιες ἰδέες. Αὐτό ὅμως δέν ἰσχύει, γιατί τά δόγματα δέν εἶναι ἰδέες, εἶναι ἡ ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ. Αὐτή τήν ἀλήθεια, ἄν δέν τήν πάρουμε ὡς κατευθυντήρια γραμμή τῆς δικῆς μας ζωῆς, δέν μποροῦμε νά θεραπευτοῦμε, νά καθαριστοῦμε. Τά δόγματα λοιπόν εἶναι ἡ ἄλλη ὄψη τῆς ζωῆς καί δέν εἶναι ἁπλῶς μία ἰδεολογία.

Μέ τήν ἐκκοσμίκευση ὅμως τί γίνεται; Ἀλλάζοντας τόν τρόπο ζωῆς, θεωρεῖς καί τό δόγμα μία ἰδέα καί τελικά χάνεις καί τό δόγμα καί γίνεσαι αἱρετικός. Αὐτό ἔγινε στή Δύση. Ἐπειδή ἄλλαξε ἡ ζωή τους, ἀλλοιώθηκε, δέν ἦταν πλέον Ὀρθόδοξη, χάσανε καί τήν ὀρθόδοξη πίστη.

Ἡ ἐκκοσμίκευση ἀκόμα εἶναι ἡ ἀπώλεια τοῦ Πνεύματος τῆς μετάνοιας. Ὁ ἐκκοσμικευμένος Χριστιανός δέν μετανοεῖ. Μπορεῖ νά ἐξομολογεῖται, πολλοί ἐξομολογοῦνται, ἀλλά λίγοι μετανοοῦν. Πηγαίνουν κάθε φορά καί λένε τά ἴδια καί τά ἴδια, ὄχι ἀπό ἀδυναμία, ἀλλά διότι θεωροῦν ὅτι ἔτσι εἶναι καί δέν μποροῦν νά ἀλλάξουν τήν ζωή τους. Φοβοῦνται ὅτι ἄν ἀλλάξουν, θά μείνουν μόνοι τους.

Στήν ἐκκοσμίκευση ὁ ἄνθρωπος δέν φλέγεται ἀπό τόν πόθο τοῦ Θεοῦ. Δέν ποθεῖ, δέν ζητάει τόν Θεό, κάτι ἀνώτερο καί βαθύτερο. Εὐαρεστεῖται σέ αὐτά, τά κοσμικά. Ὄχι, ὁ Θεός θέλει τό παραπάνω καί θέλει συνέχεια νά πηγαίνουμε παραπάνω. Ὁ Θεός εἶναι ἄπειρος καί δέν μπορεῖ κανείς νά τόν φτάσει. Ἔτσι ὁ ἄνθρωπος ὅλο ἀνεβαίνει. Δέν ὑπάρχει τέρμα σ’ αὐτήν τήν ἄνοδο. Αὐτό εἶναι ἡ Ὀρθοδοξία. Ὅταν ὁ Χριστιανός σταματήσει νά ἀνεβαίνει, αὐτός εἶναι ἐκκοσμικευμένος Χριστιανός.

Ἀκόμα, ἡ ἐκκοσμίκευση, πού οὐσιαστικά εἶναι μία αἵρεση, ἀξιολογεῖ τήν λατρεία καί τελικά καί τήν ἴδια τήν Ἐκκλησία, ὡς ἕναν φορέα μεταξύ τῶν ἄλλων καί γιά τήν ἐξυπηρέτηση εἰδικῶν ἀναγκῶν. Ὅπως, γιά παράδειγμα, ὑπάρχει καί ὁ φορέας τῆς κοινωνικῆς ἀσφάλισης, γιά νά ἐξυπηρετεῖ τούς ἀνθρώπους σέ θέματα ὑγείας. Ἀντίστοιχα οἱ ἐκκοσμικευμένοι ἄνθρωποι θεωροῦν ὄτι καλό εἶναι νά ὑπάρχει καί ἡ Ἐκκλησία ὡς φορέας, γιά κάποιους ‘περίεργους’ πού θέλουν νά ἀσκοῦν τά θρησκευτικά τους καθήκοντα. Ἕνας ἁπλῶς φορέας κοντά σέ ὅλους τούς ἄλλους. Αὐτή εἶναι ἡ ἐκκοσμίκευση.

Ἐνῶ ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι ἕνας φορέας, εἶναι ἡ ἴδια ἡ ζωή μας. Εἶναι ὁ χῶρος πού ζοῦμε πραγματικά καί ἀξιολογεῖ τό μέτρο τῆς κοινωνικῆς χρησιμότητας τῆς Ἐκκλησίας, συγκρίνοντάς το μέ τό κοινωνικό ἔργο τῆς παιδείας, τῶν σοφρονιστικῶν συστημάτων ἤ τῆς ἀστυνομίας. Καί θεωροῦν ὅτι καί ἡ Ἐκκλησία ἐπειδή βοηθάει κάπως σέ ὅλα αὐτά, καλό εἶναι νά ὑπάρχει. Δέν δέχεται ὅτι ὅλα ξεκινοῦν ἀπό τήν Ἐκκλησία πού ἔχει κυρίαρχο καί πρωταγωνιστικό ρόλο.

Ἡ ἐκκοσμίκευση ἀκόμα παραποιεῖ τό Ὀρθόδοξο φρόνημα καί νοθεύει τά ἐκκλησιαστικά κριτήρια. Παύει πλέον ὁ Χριστιανός νά εἶναι «μωρία καί σκάνδαλο» (Α΄Κορ. 1,23) καί κοιτάζει ἁπλῶς αὐτό πού λέμε σήμερα «νά εἶναι μέσα σέ ὅλα». Σήμερα θεωρεῖται καλή Χριστιανή (Χριστιανός) αὐτή πού εἶναι μοντέρνα καί ντύνεται κοσμικά, ἀλλά πηγαίνει καί στήν Ἐκκλησία καί ἐξομολογεῖται. Εἶναι καί μέσα στήν ἐποχή καί ἡ ζωή της οὐσιαστικά δέν διαφέρει πολύ. Ὅπως ἔλεγε καί ὁ Ἅγιος Παΐσιος «πηγαίνουν στίς ἀγρυπνίες καί ἀπό τό ἕνα χέρι κρατᾶνε τό κερί καί ἀπό τό ἄλλο τήν καινούρια τους φιλενάδα». Εἶναι αὐτό χριστιανική ζωή; Ὄχι, αὐτό εἶναι ἐκκοσμίκευση. Εἶναι παραποίηση τοῦ Ὀρθοδόξου φρονήματος καί τῶν Ἐκκλησιαστικῶν κριτηρίων. Βέβαια ὁ κόσμος θρωρεῖ ὅτι εἶναι πολύ καλά παιδιά αὐτοί πού ξέρουν νά συμβιβάζουν καί τόν κόσμο καί τόν Χριστό. Ὅμως αὐτό δέν γίνεται.

Οἱ ἐκκοσμικευμένοι Χριστιανοί εἶναι οἱ Χριστιανοί τοῦ Ντοστογιέφσκι, ὁ ὁποῖος γράφει σέ ἕνα διήγημά του γιά τόν Χριστό πού ξαναεπιστρέφει στήν γῆ καί οἱ Χριστιανοί Τόν ξανασταυρώνουν! Αὐτό κάνουν οἱ ἐκκοσμικευμένοι Χριστιανοί. Εἶναι αὐτοί οἱ Χριστιανοί γιά τούς ὁποίους θά πεῖ ὁ Κύριος «οὐκ οἶδα ὑμᾶς» (Ματθ. 25,12), δέν σᾶς ξέρω. Αὐτοί πού πολεμοῦσαν τόν Ἀπόστολο Παῦλο, ὅταν ἔγινε Χριστιανός, γιατί ἤθελαν νά ἐπιβάλλουν τήν περιτομή, τά ἐξωτερικά δηλαδή. Βλέπετε σήμερα ὁ χειρότερος πόλεμος πού γίνεται στούς πραγματικούς ἀνθρώπους τῆς Ἐκκλησίας, γίνεται ἀπό τούς ὑποτιθέμενους ἀνθρώπους τῆς Ἐκκλησίας. Δέν γίνεται ἀπ’ ἔξω ὁ μεγαλύτερος πόλεμος, ἀπό τούς ἄθεους, ἀλλά μέσα ἀπό τήν Ἐκκλησία.

Θέλει μία γυναίκα ἤ ἕνας ἄντρας νά κοινωνάει τακτικά καί θά τόν πολεμήσουν οἱ ἐνορίτες του ἤ ἀκόμα καί ὁ ἴδιος ὁ παπάς καί θά τοῦ ποῦν «Τί τό πέρασες, κάθε μέρα θά κοινωνᾶς;». Γιατί; Γιατί νιώθουν ὅτι χαλάει τό κατεστημένο. Δέν θέλουν νά ἀλλάξει τό κατεστημένο, γιατί δέν θέλουν νά πάψουν νά ζοῦν χαλαρά, μέ τά πάθη τους. Γιατί γιά νά κοινωνάει κάποιος τακτικά, θά πρέπει νά κάνει θυσίες. Θά πρέπει νά ἀντισταθεῖ στά πάθη, πού ἀναφέραμε πρίν, στή φιληδονία, στή φιλαργυρία καί στή φιλοδοξία. Αὐτό ὅμως δέν τό θέλουν οἱ ἐκκοσμικευμένοι ἄνθρωποι. Θέλουν νά εἶναι ὅλοι μέ τό ρεῦμα τῆς ἐποχῆς, νά εἶναι ὑποταγμένοι στόν κόσμο. Ὅμως αὐτοί πού ὑποτάσσονται στά πάθη θά ἀκούσουν ἀπό τόν Χριστό «οὐκ οἶδα ὑμᾶς».

Ἔτσι οἱ ἐκκοσμικευμένοι ἄνθρωποι καταντοῦνε «δικηγόροι» τοῦ Θεοῦ. Κάνουν τούς ὑπόλοιπους νά πιστεύουν ὅτι ὑπερασπίζονται τόν Θεό καί ὅτι οἱ σωστοί Χριστιανοί εἶναι ἀνευλαβεῖς καί ὑποκριτές. Βλέπετε πῶς ἀντιστρέφονται τά πράγματα πολύ ἔντεχνα ἀπό τόν διάβολο καί αὐτό πού εἶναι κακό παρουσιάζεται ὡς καλό; Αὐτός πού πρέπει νά ἀλλάξει, νά μετανοήσει καί νά προσπαθήσει ὁ ἴδιος νά κοινωνάει συχνά, λόγου χάρη, κατηγορεῖ τούς ἄλλους καί παρουσιάζεται ὡς δικηγόρος τοῦ Θεοῦ.

Μία κοπέλα πού θέλει νά ντύνεται σεμνά, θά ἀντιμετωπίσει πόλεμο ἀπό τό ἴδιο της τό σπίτι, ἀπό ὑποτιθέμενους Χριστιανούς. Μπορεῖ ἀκόμα καί ἕνας ἱερέας νά τῆς κάνει παρατήρηση ἐπειδή ντύνεται σεμνά ἤ ἐπειδή θέλει νά φορέσει μαντήλι. Ἐγώ δέν ἐπιβάλλω νά φορέσουν οἱ γυναῖκες μαντήλι. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος τό λέει ὅτι οἱ γυναῖκες πρέπει νά ἔχουν καλυμμένη τήν κεφαλήν τους καί ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἀγιορείτης τό ἐπαναλαμβάνει κ.λ.π. Ἐπειδή τώρα ἔχει ἐπικρατήσει ἡ ἐκκοσμίκευση, κάποιον πού θέλει νά τήρήσει τό σωστό καί νά φορέσει μαντήλι, θά τόν στοχοποιήσουμε, ἐπειδή ἀντιστέκεται στό ρεῦμα; Ὄχι, πρέπει νά ἀντισταθοῦμε στό ρεῦμα.

Ἀκόμα ἡ ἐκκοσμίκευση ἀπορρίπτει τήν Θεοφάνεια, τήν σάρκωση τοῦ Θεοῦ. Ὁδηγεῖ σ’ ἕνα βόλεμα στή φυσική πίστη καί ὄχι στήν Ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. Δέν ἐνδιαφερόμαστε τελικά νά μάθουμε τό μήνυμα τοῦ Χριστοῦ. Ἄν τό μάθουμε τό μήνυμα τοῦ Χριστοῦ, θά δεῖτε ὅτι ἀκριβῶς ἀνατρέπει ὅλα τά ἄλλα μηνύματα, ὅτι εἶναι ἀκριβῶς τό ἀντίθετο ἀπό ὅλα αὐτά τά μηνύματα πού ἐπικρατοῦν σήμερα στόν κόσμο. Ὁ ἐκκοσμικευμένος Χριστιανός ἀρνεῖται τελικά τήν χάρη τοῦ Θεοῦ.

Ἐπίσης, ὑποτιμᾶ τόν μοναχισμό. Οἱ ἄνθρωποι πού κατηγοροῦν καί πολεμοῦν τόν μοναχισμό, τό κάνουν γιατί ὁ μοναχισμός εἶναι ἀντίθετος στήν ὑποταγή στόν κόσμο, στήν ἐκκοσμίκευση. Ὅταν λοιπόν ἀκοῦτε νά βρίζουν τούς μοναχούς καί τίς μοναχές, νά ξέρετε ὅτι τό κάνουν γιατί δέν ὑποτάσσονται στό δικό τούς κοσμικό πνεῦμα. Δέν συμπορεύονται μέ τόν κόσμο. Οἱ ἐκκοσμικευμένοι ἀρνοῦνται τόν πόλεμο κατά τῶν παθῶν, ἀρνοῦνται τή θέωση. Ὑπάρχει καί ἡ λεγόμενη «μεταπατερική θεολογία», μία ὁμάδα θεολόγων πού ἀρνοῦνται τόν πόλεμο κατά τῶν παθῶν. Λένε ὅτι μόνο μέ τήν ἀγάπη μέσα στήν Ἐκκλησία σώζονται οἱ ἄνθρωποι καί ὅτι δέν μᾶς καταδικάζουν οἱ ἁμαρτίες. Δέν εἶναι ἔτσι ὅμως τά πράγματα.

Μία ἄλλη ὄψη τῆς ἐκκοσμίκευσης εἶναι ἡ ἄρνηση τοῦ προσωπικοῦ μαρτυρίου στήν ζωή τῶν χριστιανῶν. Σήμερα δέν ἐπιτρέπεται νά γίνεις μάρτυρας, γιατί θά σέ θεωρήσουν ἀνόητο. Σήμερα «ἔχει πέραση» αὐτός πού τά βρίσκει μέ ὅλους, ξέρει νά μιλάει καί νά συμπλέει μαζί τους, παίρνει τό χρῶμα τοῦ περιβάλλοντος σέ κάθε περίσταση καί εἶναι ἀρεστός σέ ὅλους. Μέ τούς οἰκουμενιστές οἰκουμενιστής, μέ τούς ὀρθόδοξους ὀρθόδοξος, ἕνας ὑποκριτής δηλαδή. Δέν λέμε νά χτυπᾶμε καί νά σκοτώνουμε, ὅποιον δέν εἶναι χριστιανός. Νἀ ἔχουμε εἰρηνική συνύπαρξη, ἀλλά δέν ἐπιτρέπεται νά ἀδιαφοροῦμε γιά τή σωτηρία τους καί νά μήν τούς κηρύττουμε τόν Χριστό.

Ἀκόμη ἐκκοσμίκευση εἶναι ἡ ἄρνηση στόν ἁμαρτωλό καί ἡ ἀπολυτοποίηση τῆς ἠθικῆς.

Ἐπίσης εἶναι ἡ ἄρνηση τοῦ συνοδικοῦ συστήματος καί ἡ δημιουργία τοῦ παπικοῦ πνεύματος μέσα στούς κόλπους τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Τό παπικό πνεῦμα εἶναι τό τί θά πεῖ ὁ πρῶτος. Ἀντίθετα στήν Ὀρθοδοξία δέν ἔχουμε πρῶτο καί Πάπα. Ὁ Πάπας εἶναι στήν αἵρεση, στόν παπισμό καί ὑπέρκειται καί τῶν συνόδων. Ἄν δηλαδή μία σύνοδος ἀποφασίσει κάτι, ὁ Πάπας μπορεῖ νά μήν τό δεχτεῖ καί τότε εἶναι ἄκυρη ἡ ἀπόφαση τῆς συνόδου. Στήν Ὀρθοδοξία δέν ἰσχύει αὐτό. Στήν Ὀρθοδοξία ὁ Ἀρχιεπίσκοπος ἁπλῶς προεδρεύει καί ἔχει μία ψῆφο καί συναποφασίζει μέ τούς ὑπολοίπους, πού καί αὐτοί ἔχουν ἀπό μία ψῆφο. Ἡ ἀπόφαση λαμβάνεται συνοδικά. Ἐκκοσμίκευση εἶναι νά ψηφίζεις ὅ,τι ψηφίζει ὁ πρῶτος. Αὐτή εἶναι ἠ ἐκκοσμίκευση, ἡ ὑποταγή στόν κόσμο.

Ἡ κατάργηση τοῦ σεβασμοῦ στόν κλῆρο εἶναι πάλι ἐκκοσμίκευση. Ὅλη αὐτή ἡ κατηγορία πού ὑπάρχει τόσο διάχυτη στούς ἀνθρώπους, μόλις πηγαίνει τό θέμα στήν Ἐκκλησία καί τούς παπάδες, εἶναι ἐκκοσμίκευση. Κατηγοροῦν πολύ εὔκολα τούς ἄλλους, ἀντί να κατηγορήσουν πρῶτα τόν ἑαυτό τους.

Ὑπάρχει ἀκόμα μία νοοτροπία τῶν κοσμικῶν ὅτι θά σώσουν τήν Ἐκκλησία καί ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἔχει ἀνάγκη ἀπό αὐτούς. Ἀντίθετα, ὅλοι ἐμεῖς ἔχουμε ἀνάγκη ἀπό τήν Ἐκκλησία. Ἑμεῖς πρέπει νά ἀλλάξουμε. Δέν πρέπει νά ἀλλάξει ἡ Ἐκκλησία καί νά γίνει κόσμος, ἀλλά ὁ κόσμος νά ἀλλάξει καί νά γίνει Ἐκκλησία. Αὐτό εἶναι τό συμπέρασμά μας. Κι ἐμεῖς πού εἴμαστε μέσα στήν Ἐκκλησία νά ἐξετάζουμε ἄν ἀλλάζουμε πρῶτα ἐμεῖς ἤ ἄν θέλουμε νά ἀλλάξουμε τήν Ἐκκλησία καί ὅλους τούς ἄλλους. Τόν ἑαυτό μας πρέπει πρῶτα νά ἀλλάξουμε κι ἄν τά καταφέρουμε, τότε ἀλλάζουμε πρός τό καλύτερο καί ὅλη τήν Ἐκκλησία.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

- Ἐρ.: Πάτερ, ὅσα εἴπατε ἐκφράζουν ἐμένα καί τήν καθημερινή ζωή μου. Ὅταν πηγαίνω νά φερθῶ ὅπως πρέπει, γυρνώντας τήν πλάτη μου στή δουλειά, μέ κοροϊδεύουν, μέ περνᾶνε γιά τρελή. Ἐγώ πάντως, πατέρα, περιφρονοῦμαι ἀπό ὅλους. Καί ἀπό τούς συγγενεῖς καί ἀπό τούς συνεργάτες. Ἐδῶ βέβαια (στό μοναστήρι, στίς συνάξεις) εἶναι διαφορετικά.

- Ἀπ. : Αὐτή εἶναι ἡ μωρία τοῦ Σταυροῦ. Γιά τούς ἀνθρώπους τοῦ κόσμου, ὁ Χριστός εἶναι μία μωρία, μία ἀνοησία. Καί ὁ Χριστιανός εἶναι μία ἀνοησία.

Μᾶς τό ἔχει πεῖ ὁ Κύριος ξεκάθαρα: «ἐχθροί τοῦ ἀνθρώπου οἱ οἰκιακοί αὐτοῦ» (Ματθ. 10,36), ὅτι οἱ πρῶτοι πού θά σέ καταδιώξουν εἶναι οἱ δικοί σου ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι ὑποτίθεται ὅτι εἶναι τοῦ Θεοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά στήν πράξη δέν εἶναι, ὑπάρχει αὐτή ἡ ἐκκοσμίκευση, αὐτό τό θολό καί χλιαρό πνεῦμα. Θυμᾶστε πού λέει στήν Ἀποκάλυψη «ἔπρεπε νά εἶσαι ἤ ψυχρός ἤ θερμός. Ἐπειδή εἶσαι χλιαρός, μέλλω σε ἐμέσαι» (Ἀποκ. 3,16), θά σέ κάνω ἐμετό. Δέν ἀρέσει στόν Χριστό ἡ χλιαρότητα. Δέν Τοῦ ἀρέσει.

Ἄν σήμερα -ἄς ποῦμε- δέν μποροῦμε νά ἀντισταθοῦμε σέ μία εἰρωνία, μᾶλλον νά ὑπομείνουμε μία εἰρωνία, αὔριο πῶς θά ἀντισταθοῦμε στόν ἀντίχριστο, πού θᾶ μᾶς πεῖ «ἤ ψωμί ἤ χάραγμα». Τί θά κάνεις τότε; Θά σκεφτεῖς νά πάρεις τό χάραγμα γιά νά δώσεις στά παιδιά σου νά φᾶνε; Δέν πρέπει νά τό πάρεις. Ἄν ὅμως δέν ἔχεις πάρει τήν ἀπόφαση νά ὑπομείνεις τό ἐλάχιστο, τήν παραμικρή εἰρωνία καί ἀπομόνωση πού θά σοῦ κάνουν, πῶς θά ὑπομείνεις τό πιό μεγάλο; Πῶς θά γίνεις μάρτυρας; Ὁ Κύριος τό εἶπε ὅτι τούς πραγματικούς Χριστιανούς θά τούς κάνουν ἀποσυνάγωγους, θά τούς ἀπομονώσουν, θά τούς περιθωριοποιήσουν. Ἔ, καί λοιπόν; Καί τόν Χριστό τόν εἶχαν βάλει στό περιθώριο τοῦ περιθωρίου. Νά μποῦμε στό περιθώριο γιά χάρη τοῦ Χριστοῦ. Ἄλλωστε τό λέει καί στήν Ἀποκάλυψη ὅτι ἡ Ἐκκλησία, οἱ Χριστιανοί θά πᾶνε στήν ἔρημο στά ἔσχατα.

- Ἐρ. : Πάτερ, τόσα χρόνια πού προσπαθῶ νά εἶμαι κοντά στόν Χριστό, δέν μπορῶ νά ἀπαντήσω σέ κάποιον ὁ ὁποῖος εἶναι μορφωμένος καί ἔχει θέσεις ἔναντι τῆς Ἐκκλησίας. Πρόσφατα μέ πῆρε μία γνωστή μου τηλέφωνο καί μέ ρώτησε «Γράφει κάπου μέσα στό Εὐαγγέλιο ὅτι δέν πρέπει νά ὁρκιζόμαστε;» Ἐγώ ἀμέσως εἶπα ναί, ἀλλά δέν εἶχα τήν εὐστροφία καί τήν ἐτοιμότητα νά τῆς ἀπαντήσω μέ ἐπιχειρήματα. Νομίζω κάποιες φορές εἶναι καλύτερα νά σιωποῦμε.

- Ἀπ. : Μποροῦμε ὅμως νά ἀπαντᾶμε μέ τήν ζωή μας. Ἄν δηλαδή μποῦμε στή διαδικασία νά καθαριστοῦμε καί νά φροντιστοῦμε, αὐτό εἶναι τό καλύτερο κήρυγμα γιά τόν κόσμο. Ἄν γεμίσουμε μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα πού ἔχουμε μέσα μας καί ἀνάψουμε καί ἀναζωπυρώσουμε αὐτήν τήν φωτιά, μετά θά μιλάει ὅλη μας ἡ ὕπαρξη καί ἄς μή λέμε τίποτα μέ τά λόγια μας. Αὐτά τά λόγια πού θά χρειαστεῖ νά ποῦμε θά μᾶς τά ἐμπνεύσει τό Ἅγιο Πνεῦμα πού θά εἶναι ἐνεργό μέσα μας καί θά τούς ἀποστομώνουμε.

Γιατί ὁ Κύριος λέει «θά σᾶς πᾶνε σέ δικαστήρια καί δέν χρειάζεται νά προμελετᾶτε τί θά πεῖτε. Ἐγώ θά σᾶς δώσω λόγο» (Ματθ. 10,19), πού θά σφραγίσει τό στόμα αὐτῶν πού ἀντιλέγουν, τῶν ἀθέων, καί δέν θά μποροῦν νά ποῦν τίποτα. Πῶς ὅμως θά μᾶς δώσει λόγο, ἄν ἐμεῖς Τόν ἔχουμε ἀπενεργοποιημένο μέσα μας; Τελικά, δέν φταῖνε οἱ ἄλλοι, οὔτε τό ὅτι ἐμεῖς δέν ἔχουμε διαβάσει. Φταῖει τό ὅτι ἐμεῖς δέν ἔχουμε ἐργαστεῖ μέσα μας, ὥστε νά ἔχουμε ἐνεργό αὐτό τό Ἅγιο Πνεῦμα πού θά μᾶς φωτίζει κάθε στιγμή πού θά πρέπει νά ποῦμε κάτι, ἄν χρειάζεται.

Ἡ ὅλη μας στάση καί τό φῶς πού θά ἐκπέμπουμε, θά τούς προβληματίσει. Γιατί ἑλκύστηκε ὅλος ὁ κόσμος στόν Χριστό μέ τούς πρώτους Χριστιανούς; Γιατί οἱ πρῶτοι Χριστιανοί ἦταν ὅλοι ἡσυχαστές, ἀσκητές, ζοῦσαν τήν ἀδιάλειπτη προσευχή, ἦταν Ἅγιοι. Ὅλοι εἶχαν μέσα τους ἐνεργό τό Ἅγιο Πνεῦμα καί τό ἄκουγαν, προσεύχονταν, ἔλεγαν «Κύριε Ἱησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με». Πόσοι ἀπό τούς σημερινούς Χριστιανούς ἔχουν ἔρθει σέ αὐτήν τήν κατάσταση; Ἐλαχιστότατοι. Γι’ αὐτό πάσχουμε. Ἀπό ἐμᾶς πρέπει νά ξεκινήσουμε καί μετά θά διορθωθεῖ καί ὁ περίγυρος. Πρέπει νά μποῦμε στή διαδικασία τῆς κάθαρσης καί τοῦ φωτισμοῦ.

Τό ξανατονίζω ὅτι κορυφαῖο ἐργαλεῖο γιά νά φτάσουμε στήν κάθαρση εἶναι ἡ ἀδιάλειπτη προσευχή. Πρέπει νά σιωποῦμε, ὥστε νά μποροῦμε νά συγκεντρωνόμαστε μέσα μας καί ἐκεῖ χωρίς κανέναν ἄλλον λογισμό, νά προσευχόμαστε στόν Χριστό νά μᾶς ἐλεήσει. Αὐτή εἶναι ἠ θεραπευτική προσπάθεια. Συγχρόνως νά κάνουμε ὑπακοή στόν Θεό, γιατί δέν ἀρκεῖ νά λέμε συνέχεια «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ἐλέησέ με» καί ἀπό τήν ἄλλη νά μήν τηροῦμε αὐτά πού λέει. Θά τηροῦμε ὅσα λέει ὁ Χριστός καί θά κάνουμε καί ἀδιάλειπτη προσευχή. Τότε θά γίνει μέσα μας αὐτή ἡ ἀναζωπύρωση.

Θά σᾶς πῶ ἕνα παράδειγμα γιά νά τό καταλάβετε. Ἦταν μία Ὀρθόδοξη κοπέλα πού παρασύρθηκε καί πῆγε στούς γκουρού. Ἐκεῖ τῆς δίδαξαν τόν διαλογισμό. Διαλογισμός εἶναι μία ἰνδουιστική μέθοδος πού ὁ ἄνθρωπος ἀδειάζει ἀπό λογισμούς. Λένε συνέχεια μία φράση καί ἔτσι δέν μένει τίποτα μέσα στόν νοῦ τους. Ἔφτασε αὐτή λοιπόν ἡ κοπέλα νά δεῖ τήν ψυχή της. Μέσα στήν ψυχή της ἔβλεπε ἕνα Ἐκκλησάκι. Ὅταν πῆγε στόν γκουρού τῆς εἶπε νά πάει σέ ἕναν ὀρθόδοξο Ἰερομόναχο νά τῆς ἐξηγήσει τί εἶναι αὐτό πού βλέπει. Ὁ Ἰερομόναχος τῆς εἶπε ὅτι αὐτό πού βλέπει εἶναι ἡ χάρις τοῦ Βαπτίσματος. Ἡ κοπέλα ἦταν βαπτισμένη καί εἶχε τήν χάρη πού πῆρε στό βάπτισμα, ἡ ὁποία ἦταν ἀνενεργός. Τότε τῆς ἐξήγησε τί νά κάνει γιά νά τήν ἐνεργοποιήσει καί ὅταν τό ἔκανε ἔγινε μία φωτιά, ὅλη Φῶς.

Αὐτό πρέπει νά κάνουμε ὅλοι μας. Νά ἐνεργοποιήσουμε αὐτό τό Ἐκκλησάκι καί νά τό κάνουμε μία μεγάλη Ἐκκλησία πού θά μᾶς στεγάσει. Νά γίνουμε ναός τοῦ Θεοῦ (Α΄Κορ. 3,16), ὅπως λέει καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος. Ὁ ὅλος ἄνθρωπος, τό σῶμα καί ἡ ψυχή μας νά γίνει ναός. Μέσα σέ αὐτήν τήν Ἐκκλησία νά λατρεύουμε τόν Θεό μέ τήν ἀδιάλειπτη προσευχή. Αὐτός εἶναι ὁ σωστός Χριστιανός, τό πραγματικό μέλος τῆς Ἐκκλησίας. Ἐμεῖς ἔχουμε πάρει τή δυνατότητα, ἐπειδή εἴμαστε βαπτισμένοι, ἀλλά δέν τήν ἔχουμε ἐνεργοποιήσει. Ἄς ἐνεργοποιήσουμε αὐτή τή δωρεά τοῦ Θεοῦ καί στή συνέχεια θά μᾶς φωτίσει ὁ Θεός τί νά λέμε.

Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

http://hristospanagia3.blogspot.gr/